آیا یمانی، وزیر و نائب خاص امام مهدی است؟
سوال، سوال بسیار اساسی و پیچیده ایی است و از روایات، پاسخ روشنی، دریافت نخواهید کرد. هرچند برخی از محققین، همچون علامه کورانی، به قاطعیت معتقدند، یمانی، وزیر، نائب خاص و مباشر امام عصر بعد از ظهور در ماه مبارک رمضان تا هنگام قیام در ماه محرم، است و بر همه مومنین و حتی مراجع و علماء دین، پیروی و اطاعت از یمانی، واجب و مخالفت با وی حرام است. زیرا با خروج یمانی، عصر غیبت، پایان می پذیرد و مرجعیت فقهاء که مخصوص عصر غیبت بود، نیز پایان می پذیرد. زیرا یمانی، سفیر پنجم و نائب خاص امام عصر، می باشد و نائب خاص بر نائب عام (فقهاء)، مقدم است. و یمانی، صاحب معجزات و کرامات خاصه است و البته شیعیان و علمای دین، با یمانی، امتحان و آزمایش، خواهند شد. [۱] مستند دیدگاه تقدیس یمانی، بیشتر مبتنی بر روایتی در کتاب الغیبۀ نعمانی، می باشد:
… وَ لَیْسَ فِی الرَّایَاتِ رَایَهٌ أَهْدَى مِنْ رَایَهِ الْیَمَانِیِّ هِیَ رَایَهُ هُدًى لِأَنَّهُ یَدْعُو إِلَى صَاحِبِکُمْ فَإِذَا خَرَجَ الْیَمَانِیُّ حَرَّمَ بَیْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ کُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْیَمَانِیُّ فَانْهَضْ إِلَیْهِ فَإِنَّ رَایَتَهُ رَایَهُ هُدًى وَ لَا یَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ یَلْتَوِیَ عَلَیْهِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِکَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لِأَنَّهُ یَدْعُو إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى طَرِیقٍ مُسْتَقِیم … . [۲]
… در میان آنها، پرچمى خالصتر از پرچم یمانى نیست که پرچم هدایت است و شما را به سوى صاحبتان دعوت میکند. هنگامى که یمانى خروج کند فروش اسلحه بر دیگر مردمان را تحریم میکند.و بر هر مسلمانی، نیز حرام است. چون یمانی، خروج کند بسویش بشتاب که پرچم او پرچم هدایت است و بر هیچ مسلمانى جایز نیست که در برابر یمانی، بایستد هرکس چنین کند اهل دوزخ و اتش خواهد بود. زیرا یمانی، به سوى حق و صراط مستقیم دعوت می کند.
و چنین استدلال می کنند: مگر میشود، دعوت به امام عصر (یدعو الی صاحبکم)، بدون اذن و اجازه از طرف امام مهدی، باشد؟ شاهد بر اینکه، دعوت به طریق مستقیم (یدعو الی طریق مستقیم)، تنها برای یمانی، استعمال شده است و همین عبارت و عبارت های مشابه در وصف یمانی، که درباره هیچ شخصیت مثبت دیگر عصر ظهور، نیامده است، نشانگر، نیابت خاص یمانی، از طرف حضرت ولی عصر، می باشد. همچنین تعبیر وجوب اطاعت مطلق از یمانی هنگام قیام یمانی (لا یحل لمسلم این یلتوی علیه)، نیز نشان از سفارت و نیابت خاص یمانی از طرف امام مهدی، می باشد. کما اینکه یمانی، یکی از سخنگویان رسمی حضرت، خواهد بود. و وقتی نائب خاص، حضور دارد، بر همه، حتی نائبان عام (فقهاء)، تبعیت از نائب خاص حضرت، واجب میشود. و مرجعیت عامه فقهاء در عصر غیبت، پایان می پذیرد. زیرا غیبت کبری به پایان رسیده است.
تصویر حسن البصری ملعون
آیا همزمان با ندای آسمانی، عصر غیبت، پایان می پذیرد؟
طبق این دیدگاه علامه کورانی، امام عصر، بعد از ندای آسمانی در ماه رمضان، ظهور، می نمایند. در روایتی از امام رضا، چنین نقل شده است:
ان القائم ینادی باسمه لیلۀ ثلاث و عشرین من شهر رمضان و یقوم یوم عاشورا.
قائم در شب ۲۳ ماه رمضان به نامش، ندا داده میشود و در روز عاشورا قیام می کنند.
همچنین در کتاب التشریف بالمنن ابن طاووس به نقل از منابع اهل سنت، از امام علی، مضمون حدیث فوق، تاکید شده است:
إِذَا نَادَى مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَنَّ الْحَقَّ فِی آلِ مُحَمَّدٍ، فَعِنْدَ ذَلِکَ یَظْهَرُ الْمَهْدِی … . [۳]
هنگامیکه ندادهنده (جبرئیل) از آسمان، ندا سر داد که حق با محمد و آل محمد است، در این هنگام، حضرت مهدی ظهور میفرمایند … .
مطالب فوق، نیز طبق حدیث “توقیع شریف به آخرین نائب حضرت در عصر غیبت صغری“، کاملا تایید میشود. چراکه طبق آخرین توقیع شریف امام عصر به نائب چهارم خویش، علی بن محمد السمری، بعد از خروج سفیانی و ندای آسمانی، عصر غیبت کبری، پایان می پذیرد. شیخ طوسی در کتاب الغیبۀ، چنین نقل میفرمایند:
… مَنْ یَدَّعِی الْمُشَاهَدَهَ [أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَهَ] قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْیَانِیِّ وَ الصَّیْحَهِ فَهُوَ کَذَّابٌ مُفْتَر … . [۴]
… هرکسی، قبل از خروج سفیانی و ندای آسمانی، ادعای ارتباط و نیابت خاص، داشته باشد، دروغگو،کذاب و افترازننده است … .
و امام عصر، بعد از ندای آسمانی در ماه رمضان و در این مدت و در فاصله بین ظهور و قیام، اندک فعالیت نیمه علنی دارند. در حدیثی از امام سجاد، بر این موضوع، اشاره شده است:
… فَإِذَا ظَهَرَ السُّفْیَانِیُّ اخْتَفَى الْمَهْدِیُّ ثُمَّ یَخْرُجُ بَعْدَ ذَلِکَ. [۵]
… هنگامیکه سفیانی در ماه رجب خروج کرد، حضرت مهدی مخفی خواهند شد و سپس در ماه محرم، خروج و قیام خواهند فرمود.
و نیز از امام باقر در ضمن روایت معتبری نقل شده است:
… وَ یَبْعَثُ السُّفْیَانِیُّ بَعْثاً إِلَى الْمَدِینَهِ فَیَنْفَرُ الْمَهْدِیُّ مِنْهَا إِلَى مَکَّهَ فَیَبْلُغُ أَمِیرَ جَیْشِ السُّفْیَانِیِّ أَنَّ الْمَهْدِیَّ قَدْ خَرَجَ إِلَى مَکَّهَ فَیَبْعَثُ جَیْشاً عَلَى أَثَرِهِ فَلَا یُدْرِکُهُ حَتَّى یَدْخُلَ مَکَّهَ خائِفاً یَتَرَقَّبُ عَلَى سُنَّهِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ … . [۶]
… و سفیانی سپاهی را به سوی مدینه میفرستد و امام مهدی از مدینه به مکه پناه میبرد… به فرمانده سپاه سفیانی خبر میرسد که حضرت به مکه رفته است پس سپاه را به دنبال حضرت میفرستد اما به حضرت دست نمییابند تا اینکه حضرت طبق سنت حضرت موسی نگران و مضطرب وارد مکه میشوند… .
بنابراین، احادیث فوق، نشان میدهد که حضرت بعد از ندای آسمانی و ماه رمضان و در فاصله بین ظهور و قیام، اندک فعالیت های محدودی و نیمه علنی دارند و به همین خاطر است که، طبق روایت فوق، لشکر سفیانی به قصد دستگیری و پایان دادن به نشانه های آغاز حکومت حق، به سمت مدینه، گسیل میشوند.